Jean Kabuta
Ik ben in België aangekomen aan het begin van mijn adolescentie. Na mijn middelbare studies, studeerde ik eerst Germaanse filologie, en daarna Afrikaanse linguïstiek, aan de Vrije Universiteit Brussel. Tijdens een reis in de DRC in 1980, ontdekte ik de Afrikaanse lofpoëzie, kasàlà geheten en het blies me omver. Na een doctoraat over vergelijkende Afrikaanse orale tradities wilde ik de Afrikaanse lofrede – die ik in het algemeen hedendaagse kasàlà zou willen noemen – een transculturele dimensie geven, met name door het schrijven in verband te brengen met de oraliteit.
De kunst van dankzegging, verwondering en vieren.
De noodzaak om deze kunst open te stellen voor de rest van de wereld gaat gepaard met de noodzaak om een methodologie te ontwikkelen om haar te onderwijzen. Deze droom werd geleidelijk werkelijkheid door mijn onderwijs in Afrikaanse taalkunde en literatuur aan de Universiteit van Gent in België, en door kasàlà-workshops die in het begin van de jaren negentig werden georganiseerd. In 2012, na mijn pensioen, wijd ik mij aan het lesgeven en het verspreiden van hedendaagse kasàlà vanuit Quebec.
De hedendaagse kasàlà past zich aan nieuwe contexten aan en wordt verrijkt door nieuwe bijdragen. Het is een manier om te leren het leven van ieder mens te poëtiseren, ongeacht zijn cultuur van herkomst. Daarmee benadrukt hij de schoonheid en de regeneratieve kracht van ieder mens. De hedendaagse kasàlà viert het leven in al zijn vormen en nodigt uit tot verwondering over het mysterie van het leven, ondanks het bestaan van lijden. Als een houding, is het de aanwezigheid van de essentiële en het zich oprichten..
De hedendaagse kasàlà, gedefinieerd als “de kunst van het in leven zijn”, timmert vandaag aan de weg in Afrika, Europa en Noord-Amerika. Geconfronteerd met het leed van de beschadigde mens – of het nu de Veroveraar is die afstand heeft gedaan van zijn menselijkheid om zijn Afrikaanse of inheemse medemens tot slaaf te maken, of de Overwonnene die al zijn zelfvertrouwen heeft verloren – wordt mijn poëzie meestal belichaamd door actie, volgens het motto: “Van poëzie naar actie”. Steeds meer geëngageerd, strijdend voor de verdediging van de menselijke waardigheid waar die ook wordt geschonden, behandelt zij actuele thema’s als vrouwenmoord, racisme, neokolonialisme, pan-Afrikanisme of feminisme, waarbij zij de geschiedenis niet vergeet. Steeds politieker dus, geeft hedendaagse kasàlà gewillig uiting aan verontwaardiging, aan opstand, kortom aan vitale woede, een emotie die men, wanneer men ze ervaart, niet kan laten rusten. Men moet iets doen, hoe klein ook!
Maar wat ook het thema is, kc blijft een tekst van hoop, die altijd een venster openlaat of een kier waardoor licht en lucht kunnen passeren.
Het is dit woord, dat gebaseerd is op ubuntu te verstaan als “de kunst van het mens-zijn”, waar ik naar streef over de hele wereld te verspreiden.
Contactgegevens:
Rimouski (Canada)
kabuta.jean@gmail.com
www.kasala.ca
www.kasalaction.org
Tél. : +1 418 730 4602
Werktalen: Frans, Nederlands, Engels, kiswahili, cilubà
Athi clè mli man be bo
De kromme weg buigt de heup niet
Je volgt misschien een ruwe weg, maar je komt er toch uit met rechte heupen.
Je moet flexibel zijn en je kunnen aanpassen, en dat betekent niet dat je niet trouw kunt blijven aan je principes. Met andere woorden: het is mogelijk om je aan te passen en toch jezelf te blijven.
Baoulé gezegde, uitgelegd door Tidjane Thiam.